Język chorwacki - informacje

2015-11-10
Niedzielne wybory parlamentarne wygrał konserwacyjny, opozycyjny sojusz Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej (HDZ) Tomislava Karamanki, uzyskując – według wyników podanych przez Komisję Wyborczą - 59 ze 151 mandatów w chorwackim Saborze, co oznacza, że ugrupowanie to nie będzie mogło samodzielnie utworzyć rządu.
Chorwacja Wspólnota Demokratyczna, z której wywodzi się również Kolinda Grabar-Kitarović, która na początku tego roku wygrała wybory prezydenckie, w kampanii wyborczej kładła szczególny nacisk na zaostrzenie polityki ochrony granic Chorwacji, zacieśnienie kontaktów z Grupą Wyszehradzką, jak i sprzeciwianiu się narzuconemu przez UE systemowi relokacji imigrantów.
Drugie miejsce zajęła koalicja skupiona wokół obecnie rządzącej Socjaldemokratycznej Partii Chorwacji (SDP) premiera Zorana Milanovicia, tracąc tym samym większość w parlamencie i uzyskując 56 mandaty.
Taki rozdział mandatów będzie prawdopodobnie oznaczać kłopoty w szybkim i sprawnym zbudowaniu koalicji.
Zaskoczeniem było zajęcie trzeciego miejsca przez centrową partię Most, która zdobyła 19 miejsc w parlamencie. To właśnie decyzje kierownictwa tej partii mogą okazać się kluczowe przy budowaniu koalicji. 36-letni lider partii Most Bozo Petrov zapowiada jednak, iż nie stworzy koalicji z żadną partią, która nie poprze proponowanych przez jego ugrupowanie zmian, to jest przede wszystkim reformy nadmiernie rozbudowanej administracji, stworzenia lepszych warunków do prowadzenia działalności gospodarczej czy większych możliwości dla młodych ludzi.
Sojusz Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej wygrał we wschodniej części Zagrzebia, w Splicie, Gospiću, Kninie, Šibeniku, Zadarze, Viroviticy, Požedze, Slavonskim Brodzie, Vukovarze, Velikiej Goricy i w Karlovcu. Koalicja rządzącej partii SDP zwyciężyła w zachodnich, środkowych i południowych dzielnicach Zagrzebia, w Rijece, Bjelovarze, Korpivnicy, Čakovcu, Krapinie, Varaždinie, Osijeku, Delnicach, Puli i w Dubrowniku. Ugrupowanie Most zajęło trzeciej miejsce we wszystkich większych miastach Chorwacji, najlepsze wyniki uzyskując w Zagrzebiu oraz w Splicie.
Chorwacji głosujący poza granicami swojego kraju, a których najwięcej znajduje się w Bośni i Hercegowinie,85,69 procent głosów oddali na opozycyjny HDZ.

Źródło: dnevnik.hr, hrt.hr

Starcia chorwackiej policji z imigrantami

2015-09-18
Na wschodzie Chorwacji, w miejscowości Beli Manastir przy granicy z Węgrami i Serbią doszło do starć imigrantów z chorwacką policją i służbami bezpieczeństwa. Lokalne chorwackie media informują, że w wyniku zamieszek śmierć poniósł jeden z imigrantów. Chaos panuje również w miejscowości Tovarnik, skąd imigranci mają być przewożeni w kierunku Zagrzebia, nie dla wszystkich jednak starcza miejsca w pociągach i autobusach. Na granicy serbsko-chorwackiej znajdują się setki imigrantów, dla których zabrakło na razie miejsca w środkach transportu do ośrodków tranzytowych. Część z nich przedarła kordon policji i pieszo wyruszyła w kierunku Zagrzebia. Sytuację potęguje brak zrozumienia miedzy imigrantami, a Chorwatami - brakuje tłumaczy języka arabskiego.
Do dzisiaj do godz. 9:00 rano do Chorwacji przedostało się już około 14 tysięcy osób, które po zamknięciu granicy węgiersko-serbskiej i zaostrzeniu przez Węgry przepisów dotyczących imigrantów, postanowiły dotrzeć do Niemiec przez Chorwację i Słowenię. Rano, po zapowiedzi ze strony Słowenii zamknięcia połączeń kolejowych z Chorwacją, przestały również kursować pociągi z Serbii do Chorwacji.
Po udzieleniu przez premiera chorwackiego rządu Zorana Milanovicia oświadczenia, iż Chorwacja może udzielić azylu maksymalnie trzem tysiącom imigrantów, zamknięto siedem z ośmiu przejść granicznych z Serbią. Milanović domaga się jednocześnie szybkiej reakcji UE na zaistniałą sytuację. Podkreśla, że Chorwacja jest pierwszym unijnym krajem na drodze imigrantów, który podszedł do sytuacji poważnie i postępuje zgodnie z przepisami. Teraz jednak przyszła kolej na „plan B”, gdyż Chorwacja nie może sobie pozwolić na dalszy napływ imigrantów.

Źródło: jutarnji.hr, dnevnik.hr

Los porwanego Chorwata nadal nieznany

2015-08-10
Dzisiaj rano potwierdzona została śmierć dwóch agentów służb specjalnych, biorących udział w akcji poszukiwawczej Tomislava Salopka – Chorwata uprowadzonego przed paroma dniami w Egipcie przez przedstawicieli Państwa Islamskiego. Samochód, który prowadzili najechał na minę pozostawioną przez przedstawicieli organizacji terrorystycznej ISIS. Według informacji dostępnych w mediach, akcję poszukiwawczą rozpoczęto na terenie Półwyspu Synaj na zlecenie prezydenta Egiptu.
W związku z porwaniem Tomislava Salopka do Kairu udała się w ubiegłym tygodniu wicepremier i minister spraw zagranicznych Chorwacji Vesna Pusić.
Szef egipskiej dyplomacji obiecał jej, że władze robią wszystko co w ich mocy by odnaleźć uprowadzonego cudzoziemca. Egipski dziennik Al Masrij al Joum poinformował, że w akcję poszukiwawczą Chorwata zaangażowane są służby specjalne, a operacją kieruję minister spraw wewnętrznych Magdi Abdel Gafar. Przypuszczalnie, zwolennicy Państwa Islamskiego przetrzymują Salopeka na terenie Egipskiej Pustyni Zachodniej, w pobliżu granicy z Libią.
Tuż po porwaniu organizacja terrorystyczna ISIS opublikowała nagranie, z którego wynikało, że 31-letni chorwacki inżynier Tomislav Salopek zostanie zabity przez dżihadystów, jeżeli "w ciągu 48 godzin" władze nie zwolnią z więzienia "aresztowanych kobiet muzułmańskich". Termin tego ultimatum upłynął w ubiegły piątek.
Chorwacki zakładnik pracował w Kairze dla francuskiego przedsiębiorstwa Compagne Generale de Geophisique (CGG). Został uprowadzony 22 lipca w drodze do pracy. Terroryści porwali z samochodu jedynie Chorwata, zostawiając jego kierowcę. Do porwania doszło na drodze wyjazdowej z Kairu, prowadzącej w kierunku Egipskiej Pustyni Zachodniej. Początkowo uważano, że za porwanie Chorwata odpowiada lokalna grupa przestępcza, której celem jest uzyskanie za niego wysokiego okupu. Szybko okazało się jednak, że napad został zorganizowany przez Państwo Islamskie.

Źródło: vecernji.hr

Chorwacka turystyka znów odnotowuje wzrosty

2015-08-07
Chorwackie Ministerstwo Turystyki opublikowało na swojej stronie internetowej informację, że zgodnie z oficjalnymi danymi przekazanymi przez Wspólnoty Turystyczne na wybrzeżu Adriatyku oraz przez Wspólnotę Turystyczną Miasta Zagrzeb, tylko w lipcu bieżącego roku przebywało w Chorwacji 3,4 milionów turystów, to jest o 11 procent więcej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego.
Wzrost liczby turystów odnotowały wszystkie żupanie nadmorskie oraz Miasto Zagrzeb. Najliczniej Chorwację odwiedzili Niemcy, Słoweńcy, Austriacy, Czesi, Polacy, Włosi, Holendrzy, Słowacy, Brytyjczycy oraz Węgrzy.
Celem chorwackiego Ministerstwa Turystyki jest osiągnięcie przez Chorwację miejsca wśród pierwszych dwudziestu na świecie najchętniej wybieranych miejsc na spędzenie urlopu, co jest realne do około 2020 roku.

Źródło: vecernji.hr

Chorwacja zamierza wycofać się z arbitrażu ze Słowenią

2015-07-27
Chorwacja poinformowała, iż zamierza wycofać się z arbitrażu w sprawie sporu granicznego ze Słowenią, którego stawką jest dostęp do Zalewu Piran. Przyczyną takiej decyzji stał się wyciek nagrania, na którym słoweński sędzia, naruszając zasadę bezstronności, konsultuje się ze swym ministerstwem spraw zagranicznych. Z opublikowanych przez dziennik „Večernji list” nagrań wynika, że, słoweński sędzia Jernej Sekolc pod koniec ubiegłego roku i roku obecnym kilkukrotnie rozmawiał z Simoną Drenik ze słoweńskiego MSZ o taktyce, jaką Słowenia powinna przyjąć przy rozstrzyganiu sporu z Chorwacją.
Na prośbę premiera Chorwacji Zorana Milanovicia, decyzję o wycofaniu się z arbitrażu ma podjąć w środę chorwacki Sabor, a głosowanie w tej sprawie zaaprobowały wszystkie obecne w chorwackim parlamencie partie.
Trwający od czasów rozpadu Jugosławii chorwacko-słoweński spór dotyczy części Zatoki Pirańskiej (około 19 km kw.) – akwenu wokół słoweńskiego portu Piran, dolnego odcinka rzeki Dragonja na Istrii oraz niewielkich rejonów przygranicznych w pobliżu rzeki Mura w Słowenii. Za przynależnością wskazanych terenów do Słowenii ma przemawiać tradycja historyczna oraz konwencja ONZ o prawie morskim, zgodnie z którą Słowenia rości sobie prawo dostępu do całego akwenu. Chorwacja, powołująca się w swoich argumentach na tę samą konwencję, choć inaczej ją interpretująca, obszarem tym byłaby skłonna się podzielić.
Na mocy zawartego w roku 2009 porozumienia między Chorwacją a Słowenią, rozstrzygnięcie sporu granicznego powierzone zostało Stałemu Trybunałowi Arbitrażowemu w Hadze. Trybunał tworzy trzech sędziów cudzoziemców oraz po jednym z Chorwacji i Słowenii, których zobowiązaniem jest pozostanie całkowicie niezależnymi od władz swoich krajów.

Źródło: vecernji.hr, dnevnik.hr

W Sisku powstanie Centrum Kultury Islamskiej

2015-04-16
Mimo, iż inicjatywa budowy Islamskiego Centrum Kultury liczy już około 10 lat, dopiero teraz, poprzez podpisanie umowy między przedstawicielami miasta Sisak i Islamską Wspólnotą Medžlisa w Chorwacji, uczyniono pierwszy krok do wprowadzenia tego projektu w życie.
W umowie określono zrzeczenie się przez miasto opłat komunalnych z tytułu budowy nowego centrum oraz wybudowanie przez inwestora nie tylko samego Centrum Kultury, ale i całego kompleksu, w którym znajdzie się również meczet.
Przedstawiając projekt, burmistrz miasta Sisak Kristina Ikić-Baniček podkreśliła, że jest to przedsięwzięcie zakrojone na szeroką skalę, które znacznie wzbogaci dzielnicę Caprag – tę część miasta, w której mieszka najwięcej muzułmanów. Do tej pory, członkowie wspólnoty islamskiej, których w Sisku mieszka około 2,5 tysiąca, a w całej żupanii Sisačko-Moslavačkiej około 4 tysięcy, swoje obrzędy religijne odprawiali w prywatnych obiektach.

Źródło: dnevnik.hr

Chorwaccy naukowcy odkrywcami nowego materiału

2015-03-25
Zespół naukowców kierowany przez dr Ivana Halasza z Instytutu Ruđera Boškovicia i Tomislava Friščicia z Uniwersytetu McGill w Montrealu odkrył nowy, niezwykły materiał – katsenit, nazwany tak na cześć naukowca Athanassiosa D. Katsenisa, będącego pierwszym autorem badań.
Odkrycie to, do którego zespół doszedł za pomocą metody dyfrakcji promieniowania rentgenowskiego, jest bezpośrednim dowodem na to, że synteza mechaniczno-chemiczna umożliwia uzyskiwanie nowych materiałów. Wyniki prac naukowców opublikowane zostały w prestiżowym czasopiśmie naukowym Nature Communication, w którym podkreśla się, że opracowana metoda pozwoli w przyszłości na pozyskiwanie materiałów trudnych do uzyskania dotychczasowymi metodami, względnie materiałów do tej pory w ogóle niemożliwych do wytworzenia.
Mimo, iż odkryty nowy materiał nie doczeka się najprawdopodobniej zastosowania praktycznego, gdyż jest raczej krótkotrwały, jego odkrycie to duży krok do zrozumienia obróbki materiałów również w skali przemysłowej, otwierający drogę do nowego świata – produkowania wcześniej niedostępnych materiałów.

Źródło: icapital.hr, dnevnik.hr

Nowy park wodny w chorwackim Zagorju

2015-03-21
W samym sercu chorwackiego Zagorja otwarty został nowy park wodny wart około 21 milionów euro.
Park mieści się w miejscowości Krapinske Toplice i jest jednym z największych parków wodnych w kraju. Na terenie parku znajduje się sześć basenów – w tym pięć krytych oraz jeden na wolnym powietrzu. Na terenie kompleksu może przebywać nawet 1200 osób.
Obiekty w parku zostały dostosowane do odbiorców różnorodnych form turystyki i są adresowane do osób w każdym wieku.
Nowa inwestycja wiązała się z otwarciem nowych miejsc pracy. Obsługa parku składa się z 33 osób, lecz w sezonie letnim zatrudnionych zostanie znacznie więcej pracowników.

Źródło: dnevnik.hr

Gwałtowny wzrost zachorowań na zapalenie płuc

2015-01-23
Od początku bieżącego roku każdego dnia do szpitali w Chorwacji zgłasza się średnio około 50 chorych na zapalenie płuc. Jak donosi dzisiejszy dziennik Jutarnji list , przy zachowaniu takiego tempa zachorowań, do końca roku w Chorwacji zachorować mogłoby nawet 18 tysięcy osób.
Chodź do takiego scenariusza zapewne nie dojdzie, nie ulega wątpliwości, że jest to pierwszy od lat znaczący wzrost zachorowań na tę chorobę. Największą liczbę zachorowań odnotowuje się w Zagrzebiu i okolicy, ale chorych przybywa również w innych rejonach kraju. W szczególności zagrożone zarażeniem są dzieci, a aż 40% infekcji dotyczy dzieci w wieku przedszkolnym.
Atmosferę niepokoju wywołała również informacja, że przed paroma dniami w szpitalu w Splicie zmarł jeden z pacjentów chorujących na grypę i zapalenie płuc. Trwają obecnie badania mające wykluczyć, że przyczyną zgonu była któraś z tych chorób.

Źródło: jutarnji.hr

Pierwszy 7-gwiadkowy hotel w Chorwacji

2015-01-23
Za sprawą planów rosyjskiego oligarchy Wiktora Wekselberga, już niedługo w Dubrowniku ma powstać pierwszy w Chorwacji 7-gwiazdkowy hotel.
Hotel ma powstać na terenach dawnego kompleksu rekreacyjnego Belvedere w Dubrowniku, zniszczonego w 1991 roku, w czasie ataku wojsk serbskich na to miasto. Zdewastowany kompleks kupiła w maju ubiegłego roku firma Wekselberga "Vila Larus" i inwestując około 150 mln euro ma zamiar przywrócić świetność temu niegdyś najbardziej ekskluzywnemu hotelowi w Chorwacji.
Nie jest to pierwsza zagraniczna inwestycja Rosjanina, którego majątek jest szacowany na 17 mld dolarów. W przeszłości kupił dom należący dawniej do słynnego dyrygenta Lovro von Matacica, a także otworzył ekskluzywną restaurację „360°", w której szefem kuchni jest jego osobisty kucharz.
Hotel, który powstanie, zlokalizowany będzie około 2 km od centrum starego miasta, na cyplu naprzeciwko wyspy Lokrum. Docelowo, do dyspozycji gości będzie 120 pokoi, sala koncertowa i prywatna plaża. W planach przewidziana jest również budowa centrum rekreacyjno-sportowego o powierzchni około 14 hektarów, na terenie którego znajdzie się boisko, baseny i inne obiekty sportowe.
W ubiegłym tygodniu plany modernizacji i rozbudowy kompleksu hotelowego zostały przedstawione władzom Dubrownika.

Źródło: slobodnadalmacija.hr

Chorwacja usztywnia kurs franka

2015-01-22
Szef chorwackiego rządu Zoran Milanović zapowiedział możliwość usztywnienia kursu franka na poziomie 6,39 kun. Do parlamentu trafił właśnie projekt ustawy gwarantującej niezmienny kurs przez okres 12 miesięcy. Podana cena franka szwajcarskiego, która obowiązywałaby przez następny rok, wynosiłaby tyle samo, co przed decyzją Szwajcarskiego Banku Centralnego o „zdjęciu” sztywnego kursu CHF/EUR.
Kredyty we frankach szwajcarskich posiada około 60 tys. Chorwatów. Na tle całkowitej liczby mieszkańców (ok. 4,5 mln) jest to zatem znacznie mniejszy udział, aniżeli w Polsce. Pomimo tego chorwacki rząd bardzo szybko podjął decyzję o konieczności udzielenia ze strony państwa pomocy dla kredytobiorców. Koszty usztywnienia kursu franka mają wziąć na siebie chorwackie instytucje finansowe, szczegóły w tym zakresie nie są jednak znane. Nie zostało również sprecyzowane co stanie się, jeśli w okresie roku kurs franka w stosunku do kuny spadnie poniżej ustalonej, stałej wartości.

Źródło: dnevnik.hr

Chorwacja ma nowego prezydenta

2015-01-12
Chorwacka Państwowa Komisja Wyborcza przedstawiła wyniki drugiej tury wyborów prezydenckich, zgodnie z którymi zwycięzcą okazała się Kolinda Grabar-Kitarović, kandydatka opozycyjnej Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej (HDZ). Zdobyła ona 50,74 procent głosów i pokonała dotychczasowego prezydenta Ivo Josipovicia, na którego głosowało 49,26 procent wyborców.
Pierwszą turę wyborów wygrał sprawujący aktualnie stanowisko prezydenta Ivo Josipović. Sondaże w trakcie drugiej tury wyborów wskazywały na ponowne zwycięstwo Josipovicia, jednak w miarę upływu czasu jego przewaga nad kandydatką opozycji stopniowo malała.
Drugą turę wyborów charakteryzowała wysoka frekwencja zarówno w samej Chorwacji, jak i poza jej granicami, gdzie na oddanie głosów trzeba było czekać nawet kilka godzin. W okręgach wyborczych zlokalizowanych poza Chorwacją Kolinda Grabar-Kitarović wygrała miażdżącą przewagą głosów – zagłosowało na nią aż 91,11 procent wyborców, podczas gdy na Ivo Josipovicia głos oddało 8,89 procent osób.
Wybrana na prezydenta Kolinda Grabar-Kitarović pochodzi z Rijeki, ma 46 lat. W przeszłości była ministrem do spraw integracji europejskiej i kierowała resortem spraw zagranicznych. Była również ambasadorem Chorwacji w Stanach Zjednoczonych, a także pierwszą w historii kobietą na stanowisku asystenta sekretarza generalnego NATO. W swojej kampanii wyborczej zapowiadała zakończenie nękającego kraj kryzysu i poprawę życia obywateli.

Źródło: hrt.hr, dnevnik.hr, pap.pl