Festiwal Turniejów Rycerskich na Korčuli

Wyspa Korčula jest znana z pielęgnowania dawnych obyczajów, w tym tradycyjnych tańców szermierczych – z najsłynniejszą pośród nich morešką, prezentowaną w trakcie organizowanego w Korčuli Festiwalu Turniejów Rycerskich (Festival viteških igara).

Tradycyjne tańce z mieczami

W trakcie cieszącego się ogromną popularnością festiwalu rywalizuje ze sobą osiem stowarzyszeń rycerskich z wyspy Korčula, wykonujących tradycyjne tańce z mieczami, takie jak kumpanija czy moštra. Najbardziej znanym i najchętniej oglądanym tańcem jest jednak moreška.

Moreška

Moreška to taniec z mieczami, podobny do tańców z innych rejonów basenu Morza Śródziemnego, tańczonych między innymi na Korsyce czy Sycylii.

Nazwa tańca wywodzi się z języka hiszpańskiego, od słowa Maura lub z języka włoskiego od Moresco – słowa oznaczającego Maurów, czyli muzułmanów, głównie z północno-zachodniej Afryki. Pierwsze zapisy w dokumentach chorwackich na temat moreški pochodzą z 1666 r., lecz przypuszcza się, że jej tradycja jest starsza. Taniec został prawdopodobnie przywieziony do Dalmacji już w XVI w. przez hiszpańskich lub włoskich marynarzy. Kolebką moreški jest Hiszpania, gdzie taniec ten rozwinął się w średniowieczu jako przedstawienie walki między chrześcijanami i Maurami. Taniec był na tyle popularny, że rozprzestrzenił się na inne kraje, w tym na Włochy i dzisiejszą Chorwację.

Moreška przedstawia walkę białego i czarnego króla o względy księżniczki porwanej przez czarnego króla. W tańcu, który w organizowanym w Korčuli wydaniu przypomina raczej przedstawienie teatralne, bierze udział kilka osób: Bula, czyli muzułmańska panna, król Moro z drużyną, ubrani w czarne stroje oraz król Osman z drużyną, ubrani w czerwone stroje. Spektakl otwiera scena, w której król Moro wyznaje miłość porwanej przez siebie dziewczynie, lecz ta odrzuca jego względy, gdyż jest zakochana w Osmanie. Ten przybywa dziewczynie na pomoc i rozpoczyna się walka.

Przedstawienie składa się z siedmiu skomplikowanych tańców, w trakcie których obie drużyny walczą na miecze. Ostatni z tańców jest najszybszy i kończy się pokonaniem drużyny czarnych tancerzy. Król Moro poddaje się i oddaje dziewczynę Osmanowi.

Przedstawienie ma symbolizować walkę między muzułmanami a chrześcijanami. Moreškę wykonuje się przy akompaniamencie muzyki, którą w XX w. skomponował Krsto Odak.

Obecnie, moreškę wykonuje się głównie z myślą o turystach licznie przybywających do Korčuli. Przedstawienie odbywa się co roku w dniu 29 lipca – dniu świętego Todora, patrona Korčuli, a także – z uwagi na ogromne zainteresowanie, którym się cieszy – w sezonie turystycznym w każdy poniedziałek i czwartek.

Kumpanija

Innym tańcem, którego tradycję kultywuje się na Korčuli jest kumpanija. Pierwsze wzmianki o tym tańcu pochodzą z 1620 roku. W trakcie tańca odgrywana jest widowiskowa scena bitwy z Turkami. Kumpanija to taniec, którego charakterystycznych rekwizytem są długie miecze wzorowane na tych, których używano w XVI i XVII wieku.  Taniec ten jest najbardziej popularny w miejscowości Blato, ale tańczony jest również w innych miejscowościach na wyspie takich jak Vela Luka, Smokvica, Pupnat czy Čara. Tancerzami są mężczyźni ubrani w bogato zdobione stroje, a sam taniec przedstawia symbolicznie walkę pomiędzy nieprzyjaciółmi i „swoimi” wojskami dowodzonymi przez „kapitana”. Szczególnym momentem tańca jest rozwinięcie trzymetrowego sztandaru, niesionego przez tańczącego Alfira. Pod koniec, do tańca przyłączają się również kobiety, ubrane w dawne stroje ludowe.

Moštra

Podobnym tańcem jest Moštra, wywodząca się z wioski Žrnovo w gminie Postrana. To również taniec z mieczami, przy akompaniamencie dźwięków wydobywanych przez dudy oraz bębny. W dawniejszych czasach Moštra kończyła się uroczystym „ucinaniem głowy wołu”, od XIX wieku jednak ten element tańca nie jest wykonywany. Tradycyjnie, moštrę tańczy się w dniu 15 sierpnia, w przeddzień dnia świętego Rocha – patrona Postrany.

Szczegółowe informacje na temat wydarzeń organizowanych w trakcie Festiwalu Turniejów Rycerskich dostępne są na stronie internetowej Korčuli: