Lovran – perełka chorwackiej Istrii

Malutkie miasteczko Lovran przyciąga typowo śródziemnomorską atmosferą z wąskimi uliczkami i gęstymi zabudowaniami. Nazwa miejscowości wywodzi się od słowa laurus, oznaczającego drzewa laurowe, których mnóstwo rośnie w okolicy.

Krótko o historii Lovranu

Lovran znajduje się w odległości 6 km od Opatiji. Historyczne centrum znajduje się nad niewielką zatoczką, a nowsza część rozciąga się na położonym przy morzu wzgórzu. Lovran ma długą historię.  Jest jednym z najwcześniej zasiedlonych miejsc na wschodnim wybrzeżu Istrii. To tu rzymski dowódca i polityk Marek Agrypa wybudował swoją letnią rezydencję. W okresie średniowiecza miasteczko rozrosło się i z tego okresu pochodzą fragmenty murów z bramą i baszty.

Miasto było świadkiem bitew między piratami, tzw. uskokami, mającymi swoją bazę  w położonym nad zatoką Kvarner miasteczku Senj, a potężną Republiką Wenecką. W wyniku tych walk do czasów dzisiejszych nie przetrwało wiele z pierwotnej zabudowy.

Druga połowa XIX wieku wiąże się z początkami rozwoju  turystyki na tym terenie. Z przełomu XIX i XX pochodzą okazałe wille, które przetrwały do dzisiaj. Wówczas też rozpoczęła się historia Lovranu jako miasteczka uzdrowiskowego, choć pozostającego zawsze nieco w cieniu położonej niedaleko, większej Opatiji.

Zabytki w Lovranie

Starówka Lovranu jest niewielka i zwarta, z częściowo zachowanymi murami obronnymi. W centralnej części znajduje się rynek, przy którym stoi kościół parafialny św. Jerzego (crkva sv. Jurja) z XIII wieku, odbudowany w XV wieku, z charakterystyczną ciemnożółtą wieżą zegarową. We wnętrzu kościoła na uwagę zasługują XV-wieczne freski na sklepieniu. W budynku naprzeciwko kościoła uwagę przyciąga kolorowa płaskorzeźba przedstawiająca św. Jerzego walczącego ze smokiem. Obok znajduje się kamienna baszta miejska.

Ślady polskiej przedwojennej elity w Lovranie

Przed I wojną światową Lovran, a także położona niedaleko Opatija (wówczas Abbazia) były popularnymi kurortami, do których przyjeżdżało wielu kuracjuszy. Miejsca te słynęły z dobrej opieki zdrowotnej, a w licznych pensjonatach pracowali także polscy lekarze. Jednym ze znanych Polaków, którzy postanowili skorzystać ze zdrowotnych atutów Lovranu był Stanisław Witkiewicz, wybitny pisarz i malarz, który z miasteczkiem tym związał się pod koniec swojego życia. Witkiewicz spędził w Lovranie kilka miesięcy na przełomie 1904 i 1905 roku, a następnie, w roku 1908 – z zamiarem wyleczenia się z gruźlicy i innych chorób przeprowadził się tam na stałe, gdzie mieszkał aż do śmierci w 1915 roku. Kuracja niestety okazała się nieskuteczna, jednak w trakcie pobytu w Lovranie Witkiewicz cały czas tworzył.

W Lovranie odwiedzali go przedstawiciele polskiej elity – między innymi Henryk Sienkiewicz, Józef Piłsudski, jak również kilkukrotnie syn Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy). Również na nim miasto wywarło ogromne wrażenie, a ślady pobytu w Lovranie można znaleźć w jego powieści autobiograficznej 622 upadki Bunga, czyli demoniczna kobieta, na obrazach i na fotografiach.

W willi Atlanta, w której Stanisław Witkiewicz mieszkał w trakcie swojego pierwszego pobytu w Lovranie, odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową:

W Lovranie, zatrzymując się w willi Frappart, wakacje w roku 1939 spędził również polski prezydent Ignacy Mościcki.

Odpoczynek w Lovranie

Plaże

W Lovranie znajdują się dwie plaże miejskie oraz kilka niewielkich plaż zlokalizowanych przy hotelach. Brakuje tu rozbudowanej infrastruktury, co dla niektórych jest zaleta, dla innych wadą.

Nadmorska promenada – Lungomare

Atrakcją Riwiery Opatijskiej, na której położony jest Lovran, jest 12-kilometrowa nadmorska promenada  – Lungomare­, prowadząca od miejscowości Volosko, przez Opatiję, Ičići aż do Lovranu. To wyłożona kamieniami ścieżka spacerowa ciągnąca się wzdłuż riwiery, mijająca plaże, zatoczki, hotele i kawiarnie, unosząca się w górę w niektórych fragmentach, a w niektórych schodząca niemal do poziomu morza. Latem miejsce to jest pełne osób zażywających kąpieli słonecznych, wieczorami stanowi miejsce długich spacerów, którym sprzyja przyjemne oświetlenie.

Wycieczki piesze

Okolice Lovranu przyciągają miłośników aktywnego wypoczynku i turystyki górskiej. Za miastem wznosi się wzgórze Gorica, które jest częścią masywu Učka. Cały masyw Učka jest pokryty gęstą siecią tras pieszych i rowerowych. Najwyższy szczyt Vojak znajduje się na wysokości 1396 m n.p.m., skąd roztacza się wspaniały widok na Istrię oraz okoliczne wyspy.

Imprezy cykliczne

Będąc w Lovranie, warto skosztować lokalnych smakołyków. W kwietniu w miasteczku odbywa się Festiwal Szparagów (Festival šparuga). Dzikie szparagi rosnące na zboczach chorwackiej góry Učka wyróżniają się delikatnym smakiem, który zawdzięczają szczególnemu położeniu geograficznemu i mieszance górskiego i morskiego powietrza.W trakcie imprezy spróbować można szparagów gotowanych, surowych, ale również grillowanych, pieczonych i marynowanych, często w połączeniu w tradycyjnymi chorwackimi serami, rybami i owocami morza.

Punktem kulminacyjnym festiwalu jest przygotowanie dania „vela fritaja”, to jest jajecznicy z 1000 jaj i około 30 kilogramów szparagów, przyrządzanej na specjalnej patelni o średnicy dwóch metrów.

W czerwcu odbywają się w Lovranie Dni Czereśni (Dani črešanj va Lovrane). Można wówczas spróbować smakołyków z czereśniami w roli głównej, ciast, nalewek, naleśników, dżemów… Przygotowywany jest również ogromny strudel mierzący nawet 20 metrów, oczywiście z czereśniami. W czasie dni czereśni, dania z ich udziałem znajdziemy w menu większości restauracji w mieście. Imprezie towarzyszą występy muzyków i innych artystów.

Ciekawą imprezą jest też odbywający się w Lovranie Festiwal Kasztanów Marunada. Miejscowe kasztany uważane są za jedne z najlepszych kasztanów na świecie, a rosnący obecnie gatunek powstał poprzez skrzyżowanie miejscowego gatunku z kasztanami jadalnymi przywiezionymi przez lovrańskich podróżników z Bliskiego Wschodu.
Podczas festiwalu spróbować można między innymi pieczonych kasztanów, kremu i tortu kasztanowego oraz kasztanowych lodów. Oprócz kasztanów jadalnych w różnej postaci, znajdziemy tu również medicę, czyli rakiję na bazie miodu, jak również młode wino.
Impreza rozpoczyna się w połowie października festynem w Lovran, a później przenosi się do okolicznych wiosek – Liganj i Dobreć. Program imprezy dodatkowo urozmaicają występy zespołów folklorystycznych i zawody sportowe.

Jesienią w Lovranie można wziąć udział w Festiwalu Światła (Festival svjetlosti). To stosunkowo nowa impreza, organizowana dopiero od kilku lat. Na fasadach budynków i kamieniczek na starówce wyświetlany jest specjalny spektakl złożony z efektów audiowizualnych. Trzecia edycja imprezy, zorganizowana w 2022 roku cieszyła się tak dużym zainteresowaniem, że w tym roku wydarzenie zaplanowano na dwa dni (11.11.2023 i 25.11.2023) oraz w dwóch lokalizacjach.

 

Podsumowując, Lovran ma swój niezaprzeczalny urok i będzie idealnym wyborem zarówno na kilkudniowy wypad, jak i na całe wakacje, jeśli tylko preferujemy miejsca mniej rozrywkowe i spokojniejsze. Warto zwrócić uwagę, że wybrzeże tej części Istrii skierowane jest na wschód. Nie można tu zatem liczyć na spektakularne zachody słońca, co rekompensuje jednak stosunkowo niewielka liczba dni wietrznych oraz deszczowych i specyficzny mikroklimat.