Wyspa Prvić – Centrum Pamięci Fausta Vrančicia i inne atrakcje

Położona niedaleko Szybenika wysepka Prvić jest znana głównie z uwagi na chorwackiego naukowca i wynalazcę Fausta Vrančicia, który spędził na niej swoje dzieciństwo. Obecnie na wyspie znajduje się poświęcone mu Centrum Pamięci, które jednak nie jest jedynym na wyspie miejscem wartym obejrzenia.

Jak dotrzeć na wyspę Prvić?

Położona na Morzu Adriatyckim wyspa Prvić należy do Archipelagu Szybenickiego. Jej powierzchnia wynosi 2,407 kilometrów kwadratowych, zaś długość linii brzegowej nieco ponad 10 kilometrów.

Nazwa wyspy pochodzi prawdopodobnie od słowa Prvin – chorwackiej nazwy słowiańskiego boga wiosny. Zdaniem innych, nazwa nawiązuje do tego, że jest to pierwsza wyspa od lądu, oddalona od niego o około 1000 metrów.

Na wyspę Prvić można dopłynąć promem z Vodic oraz Szybenika. Wyspa jest wyłączona z ruchu kołowego, nie można zatem przedostać się na nią samochodem. Na samej wyspie również nie poruszają się samochody, dzięki czemu nie ma hałasu ani spalin. Mieszkańcy wyspy, których nie licząc turystów jest zaledwie około 400, wykorzystują do przemieszczania się rowery oraz łodzie.

Krótko o historii wyspy

Pierwsze wzmianki o wyspie pochodzą z XI wieku. Zasiedlenie wyspy związane było z ucieczką mieszkańców Srimy i Vodic przed Turkami. W XVI wieku wyspa cieszyła się też dużym zainteresowaniem licznie przybywającym przedstawicielom szlachty i magnatów z Szybenika, którzy budowali na niej swoje posiadłości i domy letniskowe. Jednym z takich szlacheckich rodów był ród Vrančiciów, z którego pochodził słynny Faust Vrančić.

Warto też wspomnieć, że w trakcie II wojny światowej wyspa Prvić była ważnym miejscem walk przeciwko nazistowskiej okupacji.

Miejscowości na wyspie

Na wyspie znajdują się zaledwie dwie miejscowości – Šepurine, położone w południowo-wschodniej części wyspy oraz Prvić Luka w zachodniej części wyspy. Ludność obu miejscowości żyje od wieków z rybołówstwa, a także uprawy winorośli i oliwek. Z obu miejscowości roztacza się widok na otwarte morze oraz na park narodowy Kornati.

Šepurine

Miasteczko, w którym  niegdyś mieszkało więcej osób aniżeli w pobliskich Vodicach, obecnie sprawia wrażenie opustoszałego, co z perspektywy tych turystów, którzy szukają spokojniejszych miejsc na odpoczynek, może jednak stanowić zaletę.

W maleńkim miasteczku znajdziemy kilka zabytków. Znajdują się tam dwa kościoły – kościół parafialny Najświętszej Marii Panny z końca XIX wieku oraz kościół św. Rocha (crkva sv. Roka) z 1620 roku. W tym drugim znajduje się warty obejrzenia barokowy ołtarz. Przy kościele odkryty został starochorwacki cmentarz pochodzący z IX-X wieku.

Prvić Luka

Miejscowość cechuje typowo śródziemnomorski klimat. Spacerując po wąskich uliczkach, można podziwiać tradycyjną architekturę – gęste białe zabudowania pokryte czerwoną dachówką.  Przybrzeżne restauracje serwują lokalne specjały, a kawiarnie zachęcają do relaksu przy filiżance kawy i podziwiania malowniczego krajobrazu.

Jedną z atrakcji Prvić Luki jest kościół św. Marii z XVII wieku.

Centrum Pamięci Fausta Vrančicia

W miejscowości umiejscowione jest Centrum Pamięci Fausta Vraničicia – poświęcone jednemu ze słynnych Chorwatów, który pochodził właśnie z tej miejscowości. Muzeum jest usytuowane obok kościoła parafialnego, gdzie znajduje się również grób słynnego wynalazcy.

Faust Vrančić (1551–1617) był chorwackim uczonym, inżynierem i wynalazcą, znanym głównie ze swojego wkładu w rozwój technologii, ale także językoznawstwa. Centrum Pamięci Fausta Vrančicia jest miejscem, które upamiętnia życie i dziedzictwo tego wybitnego Chorwata.

W centrum można znaleźć wystawy, dokumenty i eksponaty związane z życiem i osiągnięciami Vrančicia. Ekspozycje obejmują informacje na temat jego wynalazków wraz z replikami największych wynalazków. Jest to również miejsce, w którym turyści i mieszkańcy mogą dowiedzieć się więcej o historii wyspy Prvić i wkładzie lokalnych postaci w rozwój nauki i kultury. Centrum Pamięci Fausta Vrančicia to ważny punkt dla osób zainteresowanych historią Chorwacji, a zwłaszcza historią tej małej, ale bogatej kulturowo wyspy.

Muzeum ma nowoczesny, multimedialny charakter. Znajdują się w nim modele wynalazków Vrančicia, a także pamiątki związane z życiem jego rodziny. Przy współpracy z Chorwacką Wspólnotą Turystyczną w miejscu tym organizowane są również prelekcje, warsztaty i inne wydarzenia poświęcone osobie słynnego wynalazcy.

Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej Centrum Pamięci Fausta Vrančicia

A o samym Fauście Vrančiciu przeczytacie również w tym wpisie.

Wydarzenia kulturalno-rozrywkowe

Każdego roku pod koniec sierpnia lub na początku września na wyspie Prvić odbywają się zawody Burtiž. Są to regaty starych, tradycyjnych łodzi żaglowych, a ich nazwa nawiązuje do umiejętności żeglowania łodziami z tak zwanym ożaglowaniem łacińskim – burtižanja. Impreza jest częścią regat, odbywających się również w innych okolicznych miejscowościach i z roku na rok cieszy się coraz większą popularnością.

Odwiedzając wyspę Prvić można odetchnąć atmosferą prawdziwej dalmatyńskiej wsi. Może tworzy ją klimat niewielkich zabudowań, a może to zasługa braku samochodów i związanego z nimi zgiełku? Z pewnością wyspa zasługuje na miano jednego z najspokojniejszych i najcichszych zakątków tej części Adriatyku.

Źródło: http://mc-faustvrancic.com/hr, www.wikipedia.pl