Chorwackie mięsne specjały – jagnięcina i nie tylko

Chorwacja to kraj wyróżniający się bardzo zróżnicowaną kuchnią stanowiącą swoisty kolaż kuchni śródziemnomorskiej i środkowoeuropejskiej  z silnie widocznymi wpływami tureckimi. Dania mięsne zajmują w niej szczególną pozycję. Bardzo popularna jest jagnięcina. W południowych rejonach Chorwacji oraz na niektórych wyspach ze względu na klimat niemal w ogólne nie ma trawy, stąd zwierzęta żywią się rosnącymi ziołami, dzięki czemu ich mięso nabiera wyjątkowego aromatu.

Oto krótki przegląd mięsnych specjałów, które możemy spotkać w chorwackich restauracjach, konobach, barach, czy po prostu w sklepach z wyrobami garmażeryjnymi:

Pljeskavica – smażony lub grillowany kotlet z grubo zmielonego lub siekanego mięsa wieprzowego, wołowego lub baraniego z dodatkiem papryki, boczku czy wędzonego sera. Danie dość tłuste i kaloryczne. Pljeskavicę podaję się zwykle na talerzu, z dodatkami. Można ją również napotkać jako w postaci fast-foodu w bułce.

Ćevapčići to małe kotleciki mielone o walcowatym kształcie. Są popularnym daniem nie tylko w Chorwacji, ale na całych Bałkanach. Do zmielonego mięsa dodaje się cebulę, czosnek, przyprawy i zioła. Następnie, po uformowaniu mięsa w charakterystyczne wałeczki, smaży się je lub grilluje. Często podawane są z ajvarem i cebulą. Można je spotkać  również w postaci fast-foodu.

Pašticada –  danie z duszonego mięsa wołowego, z dużą ilością sosu, podawane zwykle z przypominającymi kopytka kluseczkami (tzw. njoki). Przyrządzenie pašticady jest długotrwałe i zabiera co najmniej dwa dni. Mięso marynuje się najpierw w winno-ziołowej zalewie, a następnie dusi przez minimum pięć godzin. Sos ma charakterystyczny słodkawy smak, co zawdzięcza dodawanym do niego figom, suszonym śliwkom, winu i goździkom.

Janjetina ispod peke – pieczone pod specjalną metalową pokrywą (peką) mięso jagnięce, do którego wrzuca się różne dodatki – warzywa i przyprawy, a następnie zasypuje się żarem. Przyrządzone tak mięso jest niezwykle delikatne i ma wspaniały aromat.

Burek – wywodzi się z kuchni tureckiej. To zapiekane ciasto filo (przypominające ciasto francuskie) z nadzieniem, które może być mięsne, ziemniaczane, serowe, szpinakowe albo z owoców. Burek można spotkać w piekarniach, obok zwykłego pieczywa, a także w sklepach spożywczych i marketach. Zwykle jest traktowany jako przekąska, ale w połączeniu z kawą lub herbatą może stanowić również pożywne śniadanie.

Odojak  – serwowany najczęściej w przydrożnych konobach mały prosiak pieczony w całości. Zazwyczaj piecze się go na rożnie ustawionym na widoku gości.

Opisując dania mięsne, nie sposób nie wspomnieć o pršucie – chorwackiej, wolnodojrzewającej szynce rozpowszechnionej w każdym niemal rejonie Chorwacji.

Istnieje wiele odmian pršutu, na przykład  pršut istryjski czy dalmatyński. Pršut powstaje z wieprzowej nogi, która zakonserwowana solą morską w odpowiedni sposób dojrzewa kilkanaście miesięcy. Nie są do niej dodawane żadne inne dodatki czy polepszacze, dzięki czego pršut może być długo przechowywany. Tłumaczy to poniekąd wysoką cenę tego specjału, przy czym najtańszą opcją jest zaopatrzenie się w niego w supermarketach, ofertujących lokalne wyroby, gdzie można go dostać w cenie od 25 euro za kilogram (cena w Konzumie, maj 2023).