JĘZYK CHORWACKI

Chorwacki grudzień, czyli prosinac

Język chorwacki – podobnie jak polski – należy do tych języków, w których niewiele nazw miesięcy brzmi podobnie do większości języków europejskich, bazujących na języku łacińskim. W chorwackich nazwach miesięcy znajdziemy natomiast wiele podobieństw do języka polskiego, ale natrafimy w nim również na wyrazy zupełnie inaczej brzmiące niż nazwy we współczesnym języku polskim. Przykładem takiej nazwy jest właśnie nazwa ostatniego miesiąca w roku.

Chorwacki grudzień, czyli prosinac wywodzi się z języka prasłowiańskiego. Pochodzenie i znaczenie historyczne tego wyrazu nie są do końca znane i przysparzają problemów naukowcom. Teorii pochodzenia wyrazu prosinac jest kilka.

Zdaniem chorwackiego językoznawcy Tomislava Mareticia, słowo prosinac pochodzi od rzeczownika proso.  Z ziaren prosa pod koniec roku przygotowywano bowiem popularne niegdyś bożonarodzeniowe ciasto.

Inna teoria głosi, że prosinac pochodzi od słowa prositi, czyli modlić się, prosić i jest związane z obrzędami w okolicach Bożego Narodzenia.  Żadna z tych wersji nie została jednak oficjalnie potwierdzona przez etymologów.

W świetle aktualnej wiedzy, nazwa prosinac pochodzi od czasownika prosinuti, oznaczającego zalśnić, zabłysnąć. Czasownikiem tym określano niegdyś przebijanie się słońca przez chmury, ale też zjawisko przechodzenia promieni słonecznych przez gołe, pozbawione w tym okresie liści drzewa. Warto wspomnieć, że podobne brzmienie ma nazwa dwunastego miesiąca w języku czeskim (prosinec), ale podobna nazwa – prosiniec­, prosień – funkcjonowała też niegdyś w języku polskim i jej pochodzenie było identyczne.