Biało-czerwona szachownica i inne symbole na chorwackiej fladze

Będąca symbole patriotyzmu i narodowej tożsamości flaga Chorwacji odgrywa niezwykle ważną rolę w życiu społecznym tego kraju. W Europie nie ma chyba innego kraju poza Chorwacją, w którym flaga byłaby tak szanowana, a jednocześnie tak powszechnie, z dumą i chętnie wykorzystywana. W Chorwacji powszechnym jest wywieszanie flagi przed swoim domem nie tylko w święta państwowe czy „dekorowanie” flagą samochodów przejeżdżających w weselnych orszakach. Flagę znajdziemy na wielu pamiątkach z Chorwacji, a umieszczana jest nawet na zniczach, którymi oddaje się część chorwackim obrońcom z czasów Wojny Ojczyźnianej.

Forma i elementy chorwackiej flagi

Flaga Chorwacji ma kształt prostokąta podzielonego na trzy poziome pasy w trzech kolorach – czerwonym, białym oraz niebieskim.  To tradycyjne barwy panslawistyczne, symbolizujące postulowaną przez panslawizm koncepcję wspólnego rodowodu Słowian. Barwy te pojawiają się na flagach większości krajów słowiańskich oraz tych krajów, w których narody słowiańskie lub posługujące się językami słowiańskimi stanowią większość. Jeśli chodzi o Chorwację, kolory te posiadają również dodatkowe znaczenie – czerwony jest symbolem krwi przelanej w walce o niepodległość, biały symbolizuje czystość i pokój, a niebieski odnosi się do koloru Adriatyku i nieba nad Chorwacją.

O zakorzenieniu tych barw w chorwackiej tradycji świadczy fakt, że wykorzystywano je w strojach używanych podczas uroczystości państwowych, a są one również głównymi barwami strojów narodowych.

W środkowej części flagi znajduje się herb Chorwacji – tarcza z szachownicą, zawierająca 13 czerwonych i 12 białych pól.

Czerwono-biała szachownica

Symbol czerwono-białej szachownicy jest używany w wielu kontekstach i zarówno w przeszłości, jak i obecnie jest jednoznacznie kojarzony z symbolem Chorwatów.

Z występowaniem szachownicy na chorwackiej fladze wiąże się kilka legend. Jedna z nich głosi, że gdy podczas swojego panowania w X wieku król Sjepan Držislav dostał się do niewoli weneckiej, doża wenecki, dowiedziawszy się, że król świetnie gra w szafy, zaproponował mu grę i możliwość odzyskania wolności i objęcia władzy nad dalmatyńskimi wyspami, jeśli ten wygra z nim trzy partie szachów. Król Držislav odniósł zwycięstwo, odzyskał wolność i objął władzę nad częścią Dalmacji. Od tego czasu, na chorwackiej fladze pojawiła się czerwono-biała szachownica.

Według innych badaczy, pola szachownicy w kolorze czerwonym i białym są symbolem dawnych plemion czerwonych i białych Chorwatów, które osiedliły się nad Adriatykiem.

Tarcze nad szachownicą

Na łuku nad tarczą z szachownicą umiejscowiono pięć mniejszych tarcz przedstawiających pięć chorwackich krain historycznych. Są to od lewej strony: Chorwacja Północna, Republika Dubrownicka, Dalmacja, Istria oraz Slawonia.

Herb Chorwacji – najstarszy znany historyczny herb Chorwacji – Leliwa, czyli złota gwiazda z białym półksiężycem w jasnoniebieskim polu

Herb Republiki Dubrownickiej – dwa czerwone pasy na ciemnoniebieskim tle

Herb Dalmacji – przedstawia trzy złote głowy lampartów (uważanych czasem za lwy lub rysie) w jasnoniebieskim polu

Herb Istrii – złota koza z czerwonymi rogami i kopytami, na jasnoniebieskim polu

Herb Slavonii – w górnej części znajduje się złota, sześcioramienna gwiazda (nawiązanie do najstarszego herbu Chorwacji) w dolnej części biało-czerwone pasy z wizerunkiem czarnej kuny z białym podbrzuszem

Współczesna flaga Chorwacji

Wizerunek herbów historycznych krain pojawił się na chorwackiej fladze dopiero w 1939 roku. W roku 1945 herb zastąpiono czerwoną pięcioramienną gwiazdą, którą dwa lata później uzupełniono o złotą obwódkę.

Obecnie obowiązująca flaga Chorwacji została przyjęta 21 grudnia 1990 roku po proklamowaniu przez ten kraj niepodległości. Wizerunek współczesnej chorwackiej flagi stworzył Miroslav Šutej – chorwacki malarz i grafik, który oprócz graficznego opracowania flagi jest też autorem dużej części chorwackich banknotów czy strojów dla chorwackich reprezentacji sportowych. Flaga ta jest wyjątkowo ważna dla mieszkańców Chorwacji, którzy poprzez nią wyrażają swój patriotyzm i przywiązanie do narodu.

Ciekawostki dotyczące chorwackiej flagi

• Flaga narodowa Chorwacji wyróżnia się na tle wszystkich innych flag świata tym, że znajduje się na niej największa liczba zwierząt – trzy lwy jako symbole Dalmacji, kuna jako symbol Slavonii oraz koza jako symbol Istrii;
• herb w centralnym miejscu chorwackiej flagi różni się od oficjalnego godła państwowego – w odróżnieniu od niego nie posiada u góry białego pola między główną tarczą i czerwoną obwódką

Źródło: wikipedia, www.vecernji.hr