AKTUALNOŚCIChorwacja Północna i CentralnaCIEKAWOSTKI O CHORWACJIREJONY CHORWACJI

18 listopada – Dzień Pamięci o Ofiarach Wojny Domowej i Dzień Pamięci o Ofiarach Vukovaru i Škabrnji

Święto nazywane dniem pamięci o Vukovarze ustanowione zostało na pamiątkę trwającej 87 dni walki o Vukovar – jednej z najkrwawszych bitew XX wieku, w trakcie której zginęło 1624 Chorwatów, miasto zrównano z ziemią, a zamieszkujących je Chorwatów wypędzono.

Bitwa o Vukovar rozpoczęła się 25 sierpnia 1991 roku. Po trwających blisko trzy miesiące walkach chorwacko-serbskich Vukovar upadł, po ostatecznym ataku przeważających sił Jugosłowiańskiej Armii Ludowej wspieranej przez serbskich ochotników. Vukovar broniło niespełna 2 tysiące lekko uzbrojonych żołnierzy chorwackiej Gwardii Narodowej oraz ochotników cywilnych, którzy występowali przeciwko 36 tysiącom żołnierzy Jugosłowiańskiej Armii Ludowej i paramilitarnych sił serbskich, wyposażonych w ciężkie uzbrojenie (w tym 600 czołgów) i wspieranych przez artylerię. Podczas bitwy w kierunku miasta wystrzeliwano nawet 12 tysięcy pocisków i rakiet dziennie.

Zbombardowano niemal każdy budynek w mieście, blisko 2 tysiące osób zabito, 4 tysiące odniosło rany, zaś kilka tysięcy do dzisiaj uważa się za zaginionych. Do dnia dzisiejszego znajdywane są zbiorowe mogiły.

Przed rozpoczęciem konfliktu, miasto liczyło około 44 tysięcy mieszkańców, z czego 44% stanowili Chorwaci, zaś 37% Serbowie. Pozostałą część stanowili Węgrzy, Bośniacy, Niemcy i Słowacy. Konflikt chorwacko-serbski spotęgował się od wiosny 1991 roku. Ludność serbska potajemnie była zbrojona przez armię jugosłowiańską, a przedmieście Vukovaru – Borovo selo stało się miejscem, do którego Chorwaci nie mieli wstępu. To właśnie w tym miejscu – w Borovym Selu, w maju 1991 roku zastawiono zasadzkę na autobus wiozący chorwackich policjantów, którego pasażerów wymordowano. Było to jednak zaledwie preludium wydarzeń, które miały mieć miejsce jesienią.


Po zakończeniu bitwy Vukovar stał się pierwszym całkowicie zburzonym miastem w Europie od czasów zakończenia II wojny światowej.
Po upadku miasta setki chorwackich żołnierzy i cywilów zostało zamordowanych przez siły serbskie, a co najmniej 31 tysięcy cywilów wywieziono z miasta i jego okolic.
Bitwa o Vukovar była punktem zwrotnym w historii wojny chorwacko-serbskiej, kilka tygodni po niej ogłoszono zawieszenie broni. Vukovar pozostał w rękach Serbów tylko do roku 1998, kiedy to został pokojowo wcielony do granic Chorwacji.

Choć od oblężenia Vukovaru minęło kilkadziesiąt lat i miasto w większości odbudowano, jego społeczność nadal boryka się z wieloma problemami. Dzisiejszego obrazu Vukovaru, w wymiarze gospodarczym nie można przyrównać do Vukovaru sprzed wojny. W mieście brakuje miejsc pracy, a ponieważ miasto opuszcza kolejne pokolenie, społeczeństwo starzeje się. Kluczem do naprawy sytuacji mogłyby być inwestycje, ich skala jednak nie jest cały czas wystarczająca.

W świadomości współczesnych Chorwatów Vukovar urósł do symbolu walki o niepodległość i narodową tożsamość. W roku 2021, uroczystości związanych z obchodami trzydziestu lat od tragicznych wydarzeń nie zatrzymała nawet epidemia koronawirusa.  Pamięć o upadku Vukovaru jest wciąż żywa.